Geniş tüketici kesimi uzun süre kredi kartı aidatından yakındı, yakınmaya da eskisi kadar olmamakla birlikte devam ediyor. Daha önce birkaç kez yazdığımız gibi, kredi kartında asıl sorun aidat değildi ki... Kredi kartı aidatı 50 lira olsa, ki bu rakam yıllık, günlük aidat 14 kuruşa denk gelir. Bunun çok büyük bir tutar olduğu söylenemez. Ancak cebinizde 8-10 kredi kartı taşıyorsanız, durum tabii ki değişir. Gerçi hiç kimse keyfinden bu kadar kart taşımaz cebinde, cüzdanında. Bilin ki bir kişi bu kadar kredi kartına sahipse, bir kartın borcunu diğeriyle kapatmak zorunda kalmakta; özünde her ay borç bakiyesini artırdıkça artırmaktadır.

Kredi kartı aidatı önemli değildir, dedik; aynı görüşümüzü koruyoruz. Bu demek değil ki bankalar kart aidatına yüklensin. Bu aidat olmasa iyi olur ya da daha az olsa iyi olur tabii ki, ama verilen bir hizmetin karşılığı gibi düşünüldüğünde çok da karşı çıkılacak bir durum olmadığı yorumu da yapılabilir.

Asıl sorun, daha önce de vurguladığımız gibi kredi kartı aidatına odaklanıp diğer yükleri kaçırmaktır. Ne yazık ki olan da budur...

Aidat neyse de, ya faiz!

Kredi kartı borcunu her ay taksitlendirmeden ödeyebilenlerin sayısı ne yazık ki çok fazla değil. Çoğu tüketici, asgari tutarı ödeyebildiği takdirde kendini şanslı sayıyor. Taksitlendirilen ödemeler için de tabii ki faiz işliyor.

İşte bu faiz oranı göz ardı ediliyor. Taksitli ödemelerde uygulanacak faiz oranının tavanını Merkez Bankası belirliyor.

Merkez Bankası, 1 Ocak 2012'den bu yana oranları değiştirmedi. Buna göre bankalara aylık en yüksek akdi oran olarak TL için yüzde 2.34, dolar için yüzde 1.70, euro için yüzde 1.64'e kadar faiz uygulama olanağı tanınmış durumda. Gecikme durumunda ise TL için yüzde 2.84, dolar için yüzde 2.20, euro için yüzde 2.14'e kadar faiz uygulanabiliyor.

Bu oranlar, "azami" oranlar. Yani bankalar isterlerse daha düşük oranlar da uygulayabilirler. Ama, bir tek banka bile, evet bir tek banka bile bu oranların altında faiz uygulamayı düşünmedi. Türkiye'deki tüm bankalar, kredi kartlarında taksitli ödeme, nakit çekme ve gecikme durumunda Merkez Bankası'nın belirlediği tavan orandan faiz uygulamayı tercih etti.

Yıllık faiz yüzde 28

Kredi kartlarının yıllık 40 lira, 50 lira düzeyinde bulunan aidatını dert edenler, aylık yüzde 2.34'ten yıllık basit yüzde 28'i bulan faizi görmüyor, göremiyorlar. Faiz 2.34'ten örneğin 1.34'e inse de, kredi kartı aidatı olduğu yerde dursa keşke...

Tüketici fiyatlarının yüzde 6.16 arttığı 2012 yılında kredi kartı borcunun taksitlendirilmesi durumunda uygulanan faiz yüzde 28 oldu. Arada izah edilmesi güç, hatta olanaksız bir fark var.

Bu yıl durum farklı mı sanki... Enflasyon hedefi yüzde 5, ama yüzde 28'lik oran yine yerinde duruyor; yıl içinde düşürülmezse tabii ki.

Biraz önce de belirttik, tüm bankalar kredi kartında Merkez Bankası'nın tavan oranının milim altına inmeyi düşünmedi. Aylık yüzde 2.34'ten yıllık yüzde 28.08'e ulaşan faiz, aylık oran 0.01 puan aşağıda, yani yüzde 2.33'te tutulsaydı, banka toplamda yıllık bazda yalnızca ve yalnızca 0.12 puan daha az faiz almış olacaktı. Yani yıllık faiz yüzde 28.08'den yüzde 27.96'ya gerileyecekti. Bu bile yapılmadı, yapılmıyor...

Faiz niye yüksek?

Merkez Bankası, bankaların diğer ülkelerde olduğu gibi kredi kartı faiz oranlarını bireysel kredi faizlerine göre daha yüksek belirlediklerine dikkat çekiyor ve "Bu nedenle, kısa vadeli kredi gereksinimi olan kredi kartı sahiplerinin, bu gereksinimlerini kredi kartları yerine tüketici kredileri yoluyla karşılamaları menfaatlerine olacaktır" görüşünü savunuyor.

Ancak, bankaların kredi kartı faiz oranlarını yüksek belirlemeleri de Merkez Bankası'nın tavan faiz oranını yüksek tutmasından kaynaklanmıyor mu? Merkez Bankası yarın bir karar alsa ve "Azami oran yüzde 2'dir" dese, bankalar bunun üzerinde faiz uygulayabilecek mi? Top niye bankalara atılıyor ki...